SERTIFIKAT PESERTA DISKUSI TERPUMPUN SEJARAH DAN BUDAYA KERINCI UNTUK PARIWISATA OLEH BALAI ARKEOLOGI SUMATERA SELATAN TAHUN 2018
Zarmoni Putra Kerinci Jambi
Blog ini khusus menyajikan Kebudayaan, Adat Tradisional, dan Kesenian masyarakat Siulak
Jumat, 22 Maret 2024
Minggu, 16 Juli 2023
NAMA-NAMA HEWAN
BAHASA KERINCI DIALEK SIULAK
"Bahasa menunjukkan bangsa" inilah ungkapan yang kita pelajari di sekolah dahulu. Indonesia kaya budaya, dan bermacam suku yang hidup di sana. Kabupaten Kerinci Provinsi Jambi memiliki keunikan tersendiri. lain desa lain intonasi, bahkan ada yang lain dialek bahasanya. Namun secara pada kesempatan kali ini saya menampilkan Nama-Nama Hewan, yang tercatat dalam Bahasa Kerinci dialek Siulak. Diantaranya adalah :Sumber : Screenshot from google
BAHASA KERINCI |
INDONESIA |
KALIMAT BAHASA KERINCI |
KALIMAT BAHASA INDONESIA |
Ayam |
Ayam |
Ayam kami lah batelu |
Ayam kami sudah bertelur |
1)
Ayam Jantan |
Ayam Jantan |
Ayam Jantan galo ngan
laku |
Ayam Jantan semua yang habis terjual |
2)
Ayam Batino |
Ayam betina |
Ayam batinoku lah
gadih |
Ayam betinaku sudah besar |
3)
Ayam Lanja |
Ayam Jantan Bujang |
Banyak ayam lanja
lumah |
Di rumah banyak ayam jantan bujang |
4)
Ayam Gadih |
Ayam gadis |
Ayam gadih batelu
lat-lat ahi |
Ayam gadis bertelur satu hari besoknya tidak besoknya lagi
baru satu |
5)
Anak ayam |
Anak ayam |
Anak ayam kami neteh
sipuluh iku |
Anak ayam turun sepuluh |
6)
Ayam sdang gurin |
Ayam yang baru besar |
Maha nyan blinyo
ayam sdang gurin alem balai |
Mahal sekali harganya ayam yang baru besar itu di pasar |
7)
Ayam Utan |
Ayam Hutan |
Ayam utan payah nyan
nangkep, lia amat |
Ayam hutan susah ditangkap, terlalu liar |
8)
Ayam Sabung |
Ayam Jago |
Banyaknyan ayam
sabung alem balai |
Banyak sekali ayam jago di pasar |
9)
Ngurak |
Ngasang |
Ayam Sabung ini bahu
sikali ngurak |
Ayam Jago ini baru sudah ngasang |
10) Ngeham |
Eram |
Induk ayam itu lah
ngeham |
Induk ayam itu sedang mengerami telurnya |
11) Ayam
Potong |
Ayam Pedaging |
Ayam potong murah
bli nyo |
Ayam pedaging harganya murah |
Anjek |
Anjing |
Kami ngidun anjek
untuk nyago ladang |
Kami memlihara anjing untuk menjaga ladang |
Bakicot |
Bekicot |
Banyak nyan Bakicot alem
plak kami |
Banyak sekali bekicot di kebun kami |
Bawak |
Biawak |
Bawak makan ayam |
Biawak memangsa ayam |
Bruk |
Monyet |
Bruk ngambik jagung
kami alem plak |
Monyet mencuri jagung kami di kebun |
Bruang |
Beruang |
Bruang muka umah
ladang uhang |
Beruang merusak rumah peladang |
Badak |
Badak |
Badak binatang ngan
di lindungi minin |
Badak hewan yang dilindungi sekarang |
Banin |
Kura-kura |
Banin mbuh nyan nyondak
batang kaladi |
Kura-kura suka makan batang keladi |
Buayo |
Buaya |
Buayo binatang ngan
bahayo alem ayie |
Buaya hewan buas yang hidup di air |
Burung |
Burung |
Banyak burung alem
imbo |
Banyak burung di hutan |
Burung Kuntun |
Kuntul |
Burung kuntun banyak
alem tngah umo |
Kuntul banyak di sawah |
Burung antu |
Burung Hantu |
Burung antu babungi
leho malam |
Burug hantu selalu berbunyi dimalam hari |
Bangau |
Bangau |
Bangau nalak mncit
alem menda |
Bangau mencari tikus di selokan |
Burung krija |
Burung gereja |
Burung krija makan
jemo |
Burung gereja makan jemuran padi |
Biri-biri |
Domba |
Biri-biri maha bli
bulu nyo |
Bulu domba mahal |
Cacin |
Cacing |
Kami nalak cacin
untuk umpan |
Kami mencari cacing untuk umpan memancing |
Ciput |
Siput |
Kami nalak ciput alem
lanau |
Kami mencari siput di danau |
Cumi-Cumi |
Cumi-Cumi |
Gulai cumi-cumi iluk
nyan aso nyo |
Gulai cumi-cumi enak sekali rasanya |
Gajah |
Gajah |
Bahun alem ladang
kami banyak gajah |
Pada zaman dahulu di ladang kami banyak gajah |
Garugo |
Garuda |
Bahun ado garugo kak
kito |
Dahulu ada burung garuda di tempat kita |
Imau |
Harimau |
Imau alem imbo nyado
geh banyak |
Harimau di hutan sudah tidak banyak lagi |
Ikan |
Ikan |
Mancing Ikan alem
kulam |
Memancing ikan di kolam |
1)
Ikan iyu |
Hiu |
Ikan iyu ngan paling
bahayo alem laut |
Hiu ikan yang paling berbahaya di lautan |
2)
Ikan Nila |
Gurami |
Ikan nila banyak
alem tbat kami |
Gurami banyak di dalam kolam kami |
3)
Ikan gdang prun |
Ikan kecil diselokan |
Kami nangguk ikan
gdang prun |
Kami menangkap ikan kecil di selokan |
4)
Ikan Preh |
Ikan sungai Kecil |
Ikan preh iluk nyan
asonyo kalu di bna samba |
Ikan sungai kecil sangat enak dibikin sambal |
Itik |
Itik |
Kami nginang itik
alem nga umo |
Kami menggembalakan itik disawah |
Itik ayie |
Itik |
Tlu itik ayie maha
bli nyo |
Telor itik harganya mahal |
Itik Nso |
Angsa |
Itik nso panjang
nyan nyao nyo |
Angsa berleher panjang |
Itik sati |
Bebek |
Itik sati lmben nyan
pajalen nyo |
Bebek jalan nya lamban |
Jukut |
Babi |
Uhang muru jukut
pteng kak ladang kito |
Orang berburu babi kemarin di ladang kita |
Jawi |
Sapi |
Abak nyabit umput
untuk pamaken jawi |
Ayah menyabit rumput untuk makanan sapi |
Jrapah |
Jerapah |
Jrapah nyado alem
imbo kito dak |
Jerapah tidak ada di hutan kita |
Kalalik |
Laron |
Kalalik iluk untuk
umpan mancing |
Laron bagus sekali untuk umpan pancing |
Kangkung |
Kodok |
Asal lah ujan ahi
banyak babungi kangkung jak alem mnda |
Setiap hari hujan banyak lah terdngar suara kodok dari
selokan |
Kacambat |
Bekicot air |
Kacambat iluk di
jadi pamaken itik |
Bekicot air cocok di beri makanan itik |
Kawai |
Tawon |
Kawai mna sareng nyo
bawah bubung umah |
Tawon membikin sarang nya di bubungan rumah |
Kuwau |
Burung Kuwau |
Kuwau sumannyan ngan
burung merak |
Kuwau mirip merak |
Kubin |
Kubin |
Kubin makan abu
malam ahi kak ladang |
Kubin memakan abu malam hari di ladang |
Karidik |
Jengkrik |
Lah bungi kridik
malam ahi |
Jengkrik berbunyi dimalam hari |
Kbau |
Kerbau |
Kbau ngubang alem
tngah umo |
Kerbau mengubang di sawah |
Kro |
Kera |
Kro panjang iku nyo |
Kera berekor panjang |
Kalo |
Kala Jengking |
Kalo biso sengen nyo |
Kala jengking sengatannya berbisa |
Kucek |
Kucing |
Kucek binatang jinak |
Kucing hewan yang jinak |
Kambek |
Kambing |
Kambek makan padi |
Kambing memakan padi |
Klinci |
Kelinci |
Sate klinci iluk
nyan aso nyo |
Sate kelinci enak |
Kudo |
Kuda |
Kudo nahik bendi |
Kuda menarik delman |
Kukang |
Kukang |
Kukang binatang
pamalu |
Kukang hewan pemalu |
Kndik |
Babi |
Kawen kndik ngahu
umo kami |
Kawanan babi merusak sawah kami |
Karak |
Ketilang |
Wo pgi mikat karak |
Abang pergi memikat ketilang |
Kancien |
Kancil |
Kancien binatang
ngan cdik |
Kancil hewan yang cerdik |
Katutu |
Tekukur |
Abak ngidun katutu |
Ayah memelihara tekukur |
Klawa |
Kelelawar |
Klawa banyak alem
guo |
Kelelawar banyak didalam gua |
Kijang |
Menjangan |
Abak pgi muru kijang
alem imbo |
Ayah berburu menjangan di hutan |
Landak |
Landak |
Landak tajam nyan
blu nyo |
Bulu landak tajam sekali |
Laba-labah |
Laba-laba |
Banyak sarang
laba-labah kak umah tino |
Banyak sarang laba-laba di rumah nenek |
Lang |
Elang |
Anak ayam tarem nak
lang |
Anak ayam di sambar elang |
Lang kaluwit |
Kalong |
Lang kaluwit kalua
malam |
Kalong keluar dimalam hari |
Lokan |
Lokan |
Lagin lokan iluk aso
nyo |
Daging lokan enak |
M’hang |
Berang-berang |
Habis ikanku dikolam
gara-gara m’hang |
Habis ikan ku di kolam dimakan berang-berang |
Marpati |
Merpati |
Marpati makan padi
kami |
Merpati memakan padi kami |
Mancak |
Cecak |
Mancak nangkap
nyamok |
Cecak menangkap nyamuk |
Mencit |
Tikus |
Mencit malin kueh
ate meja |
Tikus mencuri kue diatas meja |
Nyamok |
Nyamuk |
Banyak nyamok alem
imbo |
Banyak nyamuk dihutan |
Napuh |
Kancil |
Napuh mbuh nyan nyo
malin timun |
Kancil suka mencuri ketimun |
Nggang |
Enggang |
Nggang inggap ate
umput kayu ngan tinggi |
Enggang hinggap di phon yang tinggi |
Nago |
Naga |
Alem batang ayie ini
bahun ado nago |
Di sungai ini pada zaman dahulu dihuni oleh naga |
Samang |
Siamang |
Samang babungi tngah
ahi |
Siamang berbunyi ditengah hari |
Sawai |
Burung sawai |
Sawai nepik buih |
Burung sawai menepik buih |
Sipatung |
Capung |
Banyak spatung kak
tpi ayie |
Capung banyak di tepi sungai |
Simpai |
Simpai |
Simpai luduk ate
umput kayu |
Simpai duduk di pohon |
Sawo |
Ular besar |
Ado ku ngimak sawo
kak umput manyan tadin |
Tadi saya melihat ular besar di rumpun bambu |
Salang |
Lebah |
Kami ngambik madu
salang |
Kami mengambil madu lebah |
Skipu |
Undur-undur |
Skipu cucok untuk
ubat malaria |
Undur-undur bagus untuk obat malaria |
Sidik |
Lokan Kecil |
Sidik iluk di tumih |
Lokan kecil enak kalau di tumis |
Sumpah |
Bunglon |
Sumpah padek nyan
nyo nuka warna kulin nyo |
Bunglon bisa mengganti warna kulit nya |
Tupai |
Tupai/Bajing |
Tupai makan kalapo
alem plak nyantan ku |
Bajing memakan kelapa di kebun kakek ku |
Takuyung |
Siput lonjong |
Alem batang ayie ini
banyak takuyung |
Di sungai ini banyak siput lonjong |
|
|
|
|
Ula |
Ular |
Ula kagrin nyan ku
ngima |
Geli sekali saya melihat ular |
Ula sahap |
Ular sampah |
Jangan nungguk ka
sahap cagin ado ula sahap situ |
Jangan menumpuk sampah nanti ada ular sampah disana |
Ula Snduk |
Kobra |
Ula snduk biso nyan |
Kobra hewan berbisa |
Ula pucuk |
Ular Hijau |
Alem padang cabe
kami ado ula pucuk |
Di ladang cabe kami ada ular hijau |
Ula umo |
Ular sawah |
Ula umo iluk untuk
ngambi ka mncit |
Ular sawah bagus untuk menangkap tikus |
Uso |
Rusa |
Uso panjang nyan
tandu nyo |
Rusa tanduk nya panjang |
Ula kahung |
Bengkarung |
Ula kahung makan
pucuk cabe |
Bengkarung memakan pucuk cabai |
Wak |
Ruak-ruak |
Alem payo ini banyak
wak |
Di rawa ini banyak ruak-ruak |
Inilah beberapa nama hewan yang biasa disebut di Siulak Kerinci Jambi. Sampai ketemu pada episode selanjutnya.